Nadgodziny – czym są i jakie masz prawa?

Nadgodziny są pracą powyżej tego, co prawo definiuje jako unormowany czas pracy. Za pracę w godzinach nadliczbowych masz prawo do dodatkowego wynagrodzenia.

Punktem wyjścia dla czasu pracy jest uzgodniony czas pracy. Aby pracodawca mógł narzucić nadgodziny musi istnieć szczególna i ograniczona czasowo potrzeba, patrz Kodeks Pracy (AML) §10-6, pierwszy punkt. Krótko mówiąc – nadgodziny nie powinny być stałym rozwiązaniem.

AML § 10-6 Nadgodziny

(1) Praca poza ustalonymi godzinami pracy nie może być wykonywana, chyba że istnieje ku temu szczególna i ograniczona czasowo potrzeba.

Umówione godziny pracy a unormowane godziny pracy

Zanim przejdziemy do wytłumaczenia czym są nadgodziny, musimy wyjaśnić dwa terminy, są to umówione godziny pracy (arbeidstid) i unormowane godziny pracy (alminnelig arbeidstid):

Umówione godziny pracy wynikają z umowy zawartej między pracownikiem i firmą, patrz § 14-6 (j) Kodeksu Pracy. Ten czas pracy to czas, kiedy pracownik jest do dyspozycji pracodawcy, § 10-1 Kodeksu Pracy. Krótko mówiąc, jest to czas, kiedy powinieneś być w pracy.

Unormowane godziny pracy to praca wykonywana w granicach określonych w §10-4 Kodeksu Pracy. Unormowany czas pracy nie może przekraczać 9 godzin w przeciągu doby i 40 godzin w przeciągu 7 dni.

Nadgodziny i praca dodatkowa

Jeśli czas pracy przekracza unormowane godziny pracy, wtedy jest mowa o nadgodzinach zgodnie z § 10-6 Kodeksu Pracy. Czyli praca powyżej 9 godzin w przeciągu doby lub 40 godzin w przeciągu 7 dni będzie nadgodzinami.

Jeśli pracownik pracuje powyżej umówionego czasu pracy, ale w granicach unormowanego czasu pracy wtedy jest mowa o pracy dodatkowej (merarbeid). Weźmy taki przykład:

Pracownik ma umówiony czas pracy na 8 godzin dziennie, ale jednego dnia pracuje 8,5 godziny. Ekstra 30 minut w tym przypadku nie będą nadgodzinami, ale pracą dodatkową. Osoby mające elastyczny czas pracy odkładają te 30 minut i mogą to później wybrać w ramach dodatkowego wolnego.

Opłata za nadgodziny

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownik musi otrzymać dodatkowe wynagrodzenie. Musi to być dodatek przynajmniej 40% zgodnie z § 10-6 Kodeksu Pracy. Oznacza to, że stawka godzinowa na nadgodzinach wynosi przynajmniej 140% stawki podstawowej. Z umową zbiorową stawka za nadgodziny wynosi przynajmniej 150% stawki podstawowej.

Limit pracy na nadgodzinach

Istnieją ograniczenia pracy na nadgodzinach. Zgodnie z § 10-6 Kodeksu pracy, akapit 4 praca w godzinach nadliczbowych „nie może przekroczyć 10 godzin w ciągu 7 dni, 25 godzin w ciągu 4 kolejnych tygodni i 200 godzin w okresie 52 tygodni.”

Należy pamiętać, że jeśli pracownik ulegnie wypadkowi i okaże się, że pracował na nieumówionych nadgodzinach, wtedy NAV i ubezpieczalnia może odmówić wypłaty jakiegokolwiek odszkodowania z tytułu wypadku!

Wyjątki i możliwość dostosowania reguł do potrzeb

Przepisy o godzinach nadliczbowych nie dotyczą pracowników na stanowiskach kierowniczych lub niezależnych, zob. § 10-12 akapit 1 i 2 Kodeksu Pracy.

Istnieją możliwości dostosowania przepisów Kodeksu Pracy o nadgodzinach do trybu pracy w danej firmie, w tym poprzez układy zbiorowe, gdzie istnieje możliwość wypracowania do 400 godzin nadliczbowych w okresie 52 tygodni.

Musisz zatem sprawdzić, jakie reguły obowiązują w Twoim miejscu pracy, żeby być pewnym co jest umówionym czasem pracy, nadgodzinami i pracą dodatkową.

Na podstawie https://lovdata.no/artikkel/overtid__hva_er_det_og_hvilke_rettigheter_har_du/4336