W większości firm niedługo kończy się planowanie tegorocznych urlopów. W związku z tym warto zrobić mały przegląd praw związanych z sezonem wakacyjnym. Ile dni urlopu należy minimalnie wybrać? Kiedy powinno się dostać wypłatę urlopową? Czy można zrezygnować z urlopu?
Ile dni urlopu?
Każdy pracownik zatrudniony na pełen etat ma prawo do minimum 25 dni urlopu. W tym wliczane są także soboty, także można powiedzieć, że każdy pracownik ma prawo do przynajmniej czterech tygodni i jednego dnia urlopu w roku kalendarzowym.
Pracownicy w firmach, gdzie jest podpisana umowa zbiorowa mają dodatkowy tydzień urlopu. Wiele firm, w których nie ma podpisanej umowy zbiorowej, daje pracownikom dłuższy urlop. Sprawdź na umowie o pracę, ile urlopu Ci się należy.
Zgodnie z zapisem w Kodeksie Pracy pracownicy, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 60 rok życia mają prawo do dodatkowego tygodnia urlopu, który mogą wybrać, kiedy chcą. Jedynym warunkiem jest poinformowanie pracodawcy dwa tygodnie przed wybraniem wolnego.
Urlop można podzielić na pojedyncze dni tylko po umówieniu tego z pracodawcą. Pracodawca ostatecznie decyduje, kiedy pracownik ma wybrać urlop, ale jest to głównie okres od czerwca do września, gdzie najwięcej osób wybiera urlop w lipcu. Dlatego też warto złożyć wniosek o urlop na następny rok najpóźniej w grudniu, żeby mieć lepszą szansę na przyznanie urlopu w dogodnym nam terminie.
Co, jeśli nie chcę wybierać urlopu?
Pracodawca jest odpowiedzialny za to, żeby każdy pracownik, który ma wypracowany urlop, wybrał należne mu dni wolne. Można odmówić wybrania urlopu, jeśli nie wypracowało się wystarczająco wysokiej wypłaty urlopowej. Pomimo tego jest wiele firm, które zamykają działalność w okresie urlopowym i wtedy pracownik może zostać wysłany na urlop w tym okresie.
Prawo otwiera możliwość na przeniesienie części urlopu, dokładnie 12 dni, na następny rok kalendarzowy. Przy czym, jeśli zgodnie z prawem chce się wykorzystać cały urlop przysługujący na dany rok, pracodawca nie może narzucić przełożenia urlopu.
Co, jeśli się rozchoruję?
Urlop można przełożyć na późniejszy termin w wypadku choroby. Jeśli pracownik rozchoruje się podczas urlopu musi jak najszybciej po powrocie do pracy złożyć żądanie o przeniesienie reszty urlopu, żądanie musi być udokumentowane chorobowym od lekarza.
Działa to na podobnej zasadzie, jeśli rozchorujemy się zaraz przed urlopem. W tym przypadku żądanie o przeniesienie urlopu i chorobowe musimy przedstawić pracodawcy najpóźniej w ostatnim dniu roboczym przed urlopem.
Co, jeśli niedługo kończę pracę w firmie?
Jeśli pracownik zostaje zwolniony, wtedy pracodawca nie może nakazać wybrania urlopu w okresie wypowiedzenia, o ile okres wypowiedzenia jest krótszy niż 3 miesiące. W przypadku dłuższego okresu wypowiedzenia pracodawca może wysłać pracownika na urlop, o ile jest to urlop w okresie między 1 czerwca – 30 września.
Urlop wybrany w okresie wypowiedzenia, nie przedłuża samego okresu wypowiedzenia!
Urlop, a zmiana pracodawcy.
Pracownik ma prawo do urlopu nawet u nowego pracodawcy. Reguła jest taka:
– prawo do całego urlopu, jeśli rozpoczęło się pracę najpóźniej 30 września.
– prawo do 3 tygodni urlopu w okresie letnim (1 czerwca – 30 września) jeśli rozpoczęło się pracę przed 15 sierpnia.
– przynajmniej tydzień urlopu, jeśli rozpoczęło się pracę po 30 września.
Urlop u nowego pracodawcy można wybrać tylko, jeśli nie wykorzystało się urlopu w danym roku kalendarzowym u poprzedniego pracodawcy. Trzeba mieć też wypracowaną wypłatę urlopową u poprzedniego lub nowego pracodawcy.
Wypłata urlopowa, czyli feriepenger.
Podczas urlopu nie dostaje się pensji, ale prawo norweskie zakłada, że pracownicy muszą dostać wypłatę urlopową. Są to pieniądze odkładane przez pracodawcę z każdej wypłaty i wypłacane, żeby pokryć spadek dochodów podczas urlopu. Często spotykam się ze stwierdzeniem, że wypłata urlopowa nie jest opodatkowana. To nie jest prawdą, po prostu płacimy trochę wyższy podatek przez resztę roku, żeby przy tej jednej wypłacie podatek nie został odciągnięty.
Prawo przewiduje, że feriepenger powinno być na poziomie 10,2%, ale w firmach z umową zbiorową jest to 12%, żeby pokryć dodatkowe 5 dni urlopu.
Wypłata urlopowa powinna być przelana na konto wraz z ostatnią wypłatą przed urlopem. Jeśli urlop jest podzielony na kilka terminów, to feriepenger podzielone są odpowiednio, ale większość pracodawców przeważnie przelewa całość wraz z wypłatą w maju lub czerwcu.
Jeśli część urlopu jest przełożona na następny rok, wtedy odpowiednia część feriepenger jest wypłacona dopiero przy wybraniu przeniesionego urlopu.
Przy zakończeniu pracy cała wypłata urlopowa powinna być wypłacona wraz z ostatnią pensją, o ile do tego czasu jest możliwość dokładnego przeliczenia należności. Jeśli ostateczna kwota wypłaty wakacyjnej nie jest możliwa do przeliczenia do tego czasu, wtedy reszta musi być wypłacona wraz z ostatecznym przelewem z firmy.
Co, jeśli wypłata urlopowa nie przyszła?
Jeśli nie dostałeś/aś należnej wypłaty urlopowej zgłoś się do swojego oddziału związków. Jako członek Fellesforbundet dostaniesz darmową pomoc w odzyskaniu swoich pieniędzy.